Hoe zit het met auteursrecht van mijn eigen gemaakte video?
Zelf video’s maken voor je eigen videomarketing doe je waarschijnlijk niet dagelijks als zelfstandig professional. Maar als je dat doet, is het niet zondermeer zo dat je over alle rechten van die eigen gemaakte video’s beschikt. Dat wil zeggen: niet als vanzelfsrpekend mag doen en laten met het videomateriaal dat je maakt. Vaak is dat zo, maar niet altijd.
Wat mag je nou wel en niet doen als het gaat om gebruik van jouw videomateriaal? Als ik een parallel trek naar televisieland, dan zie je dat daar vaak met “formats” gewerkt wordt. Dat is een bepaald concept, denk aan bijvoorbeeld Idols of nog langer geleden Big Brother. Wanneer dat format uitgewerkt wordt in een programma en daarmee concreet is, dan is die programmauitwerking in de regel auteursrechtelijk beschermd. John de Mol is daar nogal goed in.
Stel jij maakt zelf een commerciële video vanuit je eigen idee en je filmt jezelf.Je bent dan dus zowel bedenker als producent. Dan heb jij over die concrete video de auteursrechten en ben jij diegene die het recht heeft de video openbaar te maken en te verveelvoudigen. Niks aan het handje. Anderen die jouw videomateriaal willen gebruiken moeten daar strikt genomen toestemming voor vragen. Maar nu zet jij een top muziekhit onder diezelfde mooie commerciële video van je. En je plukt daarvoor de muziek van internet van de top-40. Oeps..
Als je muziek onder je video zet, moet je toestemming hebben van de makers van die muziek. Dit geldt overigens niet voor klassieke muziek die ouder is dan 70 jaar. Dus zet je Für Elise van Beethoven eronder dan kan dat. Maar stel dat het een moderne rapversie van Für Elise zou zijn van een artiest als Ali B., dan geldt het weer niet. Zeker bij commercieel gebruik. Als je nu toch perse dat nummer of die uitvoering wil zou je contact op kunnen nemen met management of platenmaatschappij of andere vertegenwoordiger van de artiest.
Doe je dat niet, dan kun je als je pech hebt – worst case- een vette rekening van bijvoorbeeld Buma Stemra krijgen. Dus niet van Youtube, die waarschuwen of verwijderen hooguit. Je bent op YouTube zelf verantwoordelijk voor de rechten van de video’s die je upload. Maar Buma/Stemra is de auteursrechenorganisatie van muziekauteurs in Nederland en vertegenwoordigt de belangen van haar leden wereldwijd. Ik heb wel eens voor een top-40 hit geïnformeerd wat het kost als ik dat nummer als zelfstandig ondernemer onder een commerciële online video van 1,5 minuten zou plaatsen. You don’t wanna know, honderden euro’s! Overdrijven is ook een kunst…
Stel je gebruikt ook nog foto’s via Google of video’s via YouTube in je video.Zodra je andermans beelden verwerkt in jouw creatie, moet je toch even stilstaan bij de “rechten”. Zeker als dat commercieel doeleinden heeft en niet enkel voor prive gebruik. Het idee dat het allemaal vrij op internet toegankelijk is en daarmee ook vrij in het gebruik, is niet vanzelfsprekendheid.
Ook bij beeldgebruik geldt dat je -worst case- vette rekeningen op je digitale deurmat kan krijgen. Van stockburo “Getty Images” zijn voorbeelden te over te vinden op internet (Tros Radar) en met dikke pech zit je onbedoeld in het lotgenotenforum van Getty Images. Die vragen gemakkelijk en behoorlijk dreigend duizenden euro’s boetes voor een paar foto’s die je niet officiëel gekocht hebt. Of je het redelijkerwijs had kunnen weten maakt niet uit, die juridische ellende wil je gewoon niet. Je zult er maar net tussen zitten. Wees op je hoede.
Hoe kun je nu zo simpel mogelijk zonder gedoe toch aan de slag als je je video wilt “opleuken”? De meest voor de hand liggende optie is het gebruik van rechtenvrij beeld en rechtenvrij geluid als je dat wil toevoegen aan je video’s. Dat materiaal kun je online vinden bij stockburo’s, zoals shutterstock.com of rechtenvrije muziek bij bijvoorbeeld experts als Wouter Siteur. Google maar eens op “rechtenvrije beelden” of “rechtenvrije muziek” en je komt genoeg opties tegen. Een rechtenvrije foto heb je al vaak voor nog geen 5€.
Een tip: check even goed of je het betreffende beeld of tune commercieel mag gebruiken. In de regel zijn die buro’s daar natuurlijk juist voor; maar zeker bij offline gebruik van foto’s (voor drukwerk bijv.) kunnen er soms toch beperkingen zijn qua oplage bijvoorbeeld. Zomaar 1 op 1 doorverkopen mag overigens niet, verwerken in jouw creatie wel.
Wil je meer weten over auteursrecht, kijk dan eens op www.auteursrecht.nl.Zeker als er meerdere personen betrokken zijn bij een wat grotere videoproduktie, is het goed heldere afspraken vooraf te maken en je daarover eerst in te lezen. Voor de meeste zelfstandige professionals zal dit niet zo snel spelen maar je weet maar nooit. Ingewikkeld hoeft ’t niet te worden, als het maar helder voor een ieder is.
hartelijke groet